سانتریفیوژ

 (به لاتین: Centrifugus) (Centre به معنی مرکز و fugus- به معنی فرار از) یا گریزانه^[۱] دستگاهی است که در آن با استفاده از نیروی گریز از مرکز مواد را از یکدیگر جدا می‌کنند. در این دستگاه محفظه‌ای که مواد جداشدنی در آن قراردارد معمولاً به کمک یک موتور به سرعت حول یک محور  می‌چرخد.

سانتریفوژ دستگاهی است که از آن برای چرخاندن مواد با سرعت بالا استفاده می‌شود. دانشمندان معمولاً دستگاه سانتریفوژ را برای جدا کردن ذرات جامد از یک مایع یا تقسیم مخلوط مایعات به اجزای مختلف آن به کار می‌گیرند. مخلوط را درون لوله‌ای قرار می‌دهند که طوری قرار داده شده‌است که با چرخش دستگاه، به سمت خارج از مرکز حرکت می‌کند و به حالت افقی قرار می‌گیرند. در این حالت، نیروی گریز از مرکز می‌خواهد که مخلوط را برخلاف مرکز سانتریفوژ براندو از این نقطه دور کند و ذرات یا مایع سنگین تر بیش تر به سمت بیرون (یا ته مخلوط) رانده می‌شوند. وقتی سانتریفوژ از حرکت باز می‌ایستد، مواد به همین حالت غیر مخلوط می‌مانند. خون و سایر نمونه‌های بیولوژیکی را معمولاً به وسیله دستگاه سانتریفوژ جدا می‌کنند. سریع‌ترین سانتریفوژ با نام «فرامرکز گریز» با سرعت ۲۰۰۰۰۰ دور در دقیقه می‌چرخد. از دستگاه‌های گریز از مرکز بزرگ برای انجام آزمایش بر روی خلبانان نظامی و فضانوردان استفاده می‌شود تا میزان مقاومت آنان در شتاب‌های بالا معلوم شود.

سولفات مس (II) یا کات کبود

مس(II) سولفات

سولفات مس(II)
نام‌گذاری آیوپاک[نهفتن] Copper(II) sulfate pentahydrate
دیگر نام‌ها[نهفتن] Copper(II) sulfate Copper(II)sulfate Cupric sulfate Blue vitriol Bluestone کالکانتیت
شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس	۷۷۵۸-۹۸-۷
شمارهٔ ئی‌سی	231-847-6
شمارهٔ آرتی‌ئی‌سی‌اس	GL8800000
خصوصیات
فرمول مولکولی	CuSO4·5H2O (pentahydrate) CuSO4 (anhydrouss)
جرم مولی	249.684 g/mol (pentahydrate) 159.608 g/mol (anhydrous)
شکل ظاهری	blue crystalline solid (pentahydrate) gray-white powder (anhydrous)
دمای ذوب	110 °C (− 4H2O) 150 °C (423 K) (− 5H2O) 650 °C decomp.
انحلال‌پذیری در آب	31.6 g/100 ml (0 °C)
ساختار
ساختار بلوری	دستگاه بلوری تریکلینیک
موقعیت هندسی	Octahedral
ترموشیمی
آنتروپی مولار استاندارد So298	109.05 J.K−1.mol−1
خطرات
طبقه‌بندی ئی‌یو	مضر (Xn) Dangerous for the environment (N)
لوزی آتش
نقطه اشتعال	آتش‌گیر نیست
ترکیبات مرتبط
دیگر کاتیون‌ها	نیکل(II) سولفات روی سولفات
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
Infobox references

سولفات مس (II) یا کات کبود یک ترکیب شیمیایی با فرمول CuSO₄ و یا ۵ آبه است. این ماده (که در اصل از خانواده نمکهاست) مجموع چند ترکیب است که در میزان آبپوشیدگی با هم تفاوت دارند. شکل بی آب مس سولفات، پودر سبز کم رنگ یا سفید مایل به خاکستری است؛ در حالی که مس سولفات پنج آبه که رایج‌ترین شکل این ماده است، به رنگ آبی روشن است. مس سولفات به همراه واکنش حرارت زا در آب حل می‌شود و ترکیب مایع به دست می‌دهد که هندسه مولکولی هشت سطحی و خاصیت پارامغناطیسی دارد. از اسامی دیگر مس سولفات می‌توان به کات کبود اشاره کرد. سولفات مس به صورت صنعتی از طریق الکترولیز فلز مس با سولفوریک اسید غلیظ یا اکسید مس (I) با سولفوریک اسید رقیق تهیه می‌شود. مس سولفات برای مصارف آزمایشگاهی معمولاً به صورت آماده تهیه می‌شود. شکل بدون آب مس سولفات به عنوان ماده معدنی کمیاب با نام کالکوسیانیت وجود دارد. سولفات مس آبدار در طبیعت با عنوان کالکانتیت (پنج آبه) و دو مورد کمیاب  تر بوناتایت (سه آبه) و بوثایت (هفت آبه) ایجاد می‌گردد.

محتویات

  [نهفتن] 

• ۱درباره سولفات مس
• ۲کاربرد سولفات مس در کشاورزی
• ۳مصارف عمده سولفات مس در صنایع
• ۴منابع
• ۵پیوند به بیرون

درباره سولفات مس[ویرایش]

سولفات مس ریز مغذی کشاورزی، کات کبود و یا سولفات مس به رنگ آبی و بدون بو که دارای کاربردهای مختلفی در زمینه‌های کشاورزی، صنعتی، شیمی و طبی دارد. برای تهیه سولفات مس می‌توان از مس و اسید سولفوریک استفاده کرد. با این وجود مس از لحاظ تجاری به صورت ورقه‌های بزرگ و به عنوان یک منبع اقتصادی در کشور ایران در دسترس است. مس سولفات پنج آبه به سهولت در آب حل می‌شود. هم چنین در متانول و گلیسرول وتا حدی در اتانول قابل حل است. وقتی که کریستال‌های آبی مس سولفات در شعله باز گرما داده می‌شوند بدون آب می‌شوند و به رنگ سفید خاکستری در می‌آیند. سولفات مس با فرمول CuSO₄ - 5H₂O دارای کریستال‌های آبی رنگ، شفاف و پودر به رنگ آبی روشن می‌باشد. کریستال‌های سولفات مس در هوای خشک به تدریج شکفته می‌شود. در دمای ۴۵ درجه دو مولکول آب خود را از دست می‌دهد و در ۱۱۰ درجه، چهار مولکول آب کریستالی را از دست می‌دهد و آخرین آب کریستالی را در دمای ۲۵۰ درجه سانتیگراد از دست می‌دهد. این ماده در دمای ۴۰۰ درجه تجزیه می‌شود. وزن مخصوص آن ۲٫۸۷ است. یک گرم سولفات مس در ۳ میلی لیتر آب سرد و ۰٫۵ میلی لیتر آب جوش حل می‌شود و حلالیت آن در آب محتوی اسید سولفوریک کاسته می‌شود. مس سولفات یا گوهر آبی و یا زاج کبود؛ یک ترکیب شیمیایی است که در گستره وسیعی از صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نمک بسته به درجه آب پوشی به صورت یک سری ترکیبات متفاوت یافت می‌شود. کالکوسیانیت (یک نوع سنگ معدن مس) فرم بدون آب مس سولفات است و یک ماده معدنی کمیاب است و به صورت پودر سبز کم رنگ و یا سفید مایل به خاکستری می‌باشد. فرم‌های آبپوشیده متنوعی از مس سولفات شامل مس سولفات سه آبه، پنج آبه و هفت آبه موجود است. با این وجود مس سولفات پنج آبه (CuSO4.5H2O) متداول ترین فرم این نمک است که آبی روشن است و به نام کالکانتیت (سنگ خاردار) شناخته می‌شود. رنگ آبی روشن کریستال‌های مس سولفات آبپوشیده که به دلیل وجود آب متبلور شده است بهترین راه برای تمایز بین فرم بدون آب و آب‌پوشیده است.

کاربرد سولفات مس در کشاورزی[ویرایش]

1. سولفات مس در کشاورزی به مقدار زیادی مصرف می‌شود که برخی از این موارد در ذیل ارائه می‌شود.
2. سولفات مس پنج آبه به طور متداول به عنوان قارچ کش برای کنترل بیماری های باکتریایی و بیماری‌های قارچی محصولات، میوه‌ها و  سبزی‌ها مانند زنگ گیاه، لکه برداشتن برگ ها، آفت‌ها وزخم پوست سیب استفاده می‌شود. سولفات مس در تشکیل کلروفیل و پدیده فتوسنتز دخالت دارد.
3. سولفات مس همچنین باعث تحریک در تشکیل ویتامین A می‌شود. نقش متابولیکی مس در چندین سیستم آنزیمی مشخص شده است و همچنین نقش مهمی در بیوسنتز و فعالیت اتیلن به عنوان هورمون رسیدگی میوه‌ها داراست. فرم قابل جذب مس در خاک کاتیون دو ظرفیتی Cu+2 می‌باشد. فرایند جذب مخصوص قابلیت دسترسی مس را تحت تأثیر قرار می‌دهد، این فلز در اسیدیته بالا به سختی جذب می‌شود از اینرو استفاده از ترکیبات سولفاته در حل این مشکل مؤثر است.
4. برای رفع کمبود مس (Cu) می‌توان یا کودهای حاوی آن را یا سولفات مس محلول در آب را به خاک اضافه و یا محلول پاشی نمود. کاربرد سولفات مس در حد ۶۰۰ تا ۱۲۰۰ گرم در ۱۰۰۰ لیتر آب در اوایل بهار نیز موفقیت آمیز می‌باشد. در غلظت زیاد، مس نیز باعث مسموم شدن گیاه شده، میوه‌ها حالت ترک خورده و سیاه رنگ پیدا می‌کنند و در روی برگ‍ها نیز نقاط نکروزه قهوه‌ای رنگ و ریزی مشاهده می‌شود.

مصارف عمده سولفات مس در صنایع[ویرایش]

1. سولفات مس، در تولید رنگ‌های آبی و سبز، در رنگرزی پارچه‌های نخی و ابریشمی، معادن، آبکاری، ساخت مرکب برای ورق‌های حلبی، رنگ مو، تولید سموم قارچ کش و باکتری کش، حفاظت چوب و تراورس، رنگرزی چرم، باطری سازی، گراور سازی، از بین بردن خزه در استخرها، مکمل غذای دام وطیور، تولید شعله سبز در مواد آتش بازی مورد استفاده است. معمولاً در صنایع مختلف از سولفات مس که فاقد اسید نیتریک باشد، استفاده می‌شود.
2. استفاده از سولفات مس به مقدار ۵۰۰ppm در آب آشامیدنی ماکیان برای کنترل آسپرژیلوز و کاندیدیاز و درماتیت گانگرنی توصیه شده است.
3. سولفات مس اغلب برای تهیه کاتالیست‌ها برای چندین واکنش در بسیاری از صنایع استفاده می‌شود.
4. فرم بدون آب مس سولفات بسیاری از فرایندها مانند جابه جایی در سنتزهای آلی را کاتالیز می‌کند.
5. در خالص سازی گازها برای برداشتن هیدروژن کلرید و هیدروژن سولفید استفاده می‌شود.
6. کاربرد سولفات مس در تهیه رنگرز میانی و کاتالیز سنتز ترکیب دی آزو ورنگ خوردن پتالوسیانین بسیار متداول است.
7. سولفات مس در آبکاری به عنوان الکترولیت استفاده می‌شود و همچنین در واکنش‌های رسوبی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
8. به عنوان یک ماده افزایشی در چسب‌ها استفاده می‌شود.
9. سولفات مس به عنوان یک ماده رنگ دهنده برای شیشه، چسب و سرامیک استفاده می‌شود.
10. سولفات مس هم چنین در بسیاری از رشته‌های شیمی برای انجام واکنش‌های متنوع استفاده می‌شود.

نیترات نقره

نقره نیترات

نقره نیترات
دیگر نام‌ها[نهفتن] Nitric acid silver(1+) salt
شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس	7761-88-8
پاب‌کم	24470
کم‌اسپایدر	22878
UNII	95IT3W8JZE
ChEBI	CHEBI:32130
ChEMBL	CHEMBL177367
جی‌مول-تصاویر سه بعدی	Image 1
SMILES [نمایش]
InChI [نمایش]
خصوصیات
فرمول مولکولی	AgNO3
جرم مولی	۱۶۹٫۸۷ g mol−1
شکل ظاهری	white solid
چگالی	4.35 g cm−3
دمای ذوب	۲۱۲ درجه سلسیوس (۴۱۴ درجه فارنهایت; ۴۸۵ کلوین)
دمای جوش	‎444 °C, 717 K, 831 °F decomp.
انحلال‌پذیری در آب	1.22 kg/L (0 °C) 2.16 kg/L (20 °C) 4.40 kg/L (60 °C) 7.33 kg/L (100 °C)
انحلال‌پذیری	soluble in اتانول and استون
خطرات
طبقه‌بندی ئی‌یو
کدهای ایمنی	R۸,R۳۴, R50/53
شماره‌های نگهداری	(S1/2), S26, S45, S60, S61
لوزی آتش	0 2 0
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
(بررسی) (چیست: /؟)
Infobox references

نقره نیترات یا نیترات دارژان ، یک ترکیب معدنی با فرمول شیمیایی AgNO۳ است. این ترکیب پیش ماده همه کاره برای بسیاری از ترکیبات نقره می‌باشد، شامل مواد اولیه مورد استفاده در عکاسی. حساسیت نقره نیترات از دیگر هالیدهای آن نسبت به نور، به مراتب کمتر است. در طب سنتیو کیمیاگری ایران باستان نقره نیترات را سنگ جهنم می‌نامیدند و موارد استفاده زیادی داشته است. در غرب نیز آن را به ماه نسبت داده و ماه سوزان  نامیده‌اند.

در نقره نیترات جامد، یون نقره بصورت چینش سه وجهی (trigonal) مسطح است.

ویژگی های نیترات نقره

• نیترات نقره با فرمول شیمیایی (AgNO₃) ترکیبی بی‌رنگ ، بسیار محلول ، اساساً سمی و به سادگی به نقره فلزی احیا می‌شود و از آن در تهیه ترکیبات نقره ، آئینه های نقره ، جوهرها استفاده می‌شود.
• نیترات نقره در صنعت ساخت و تولید آینه (اندود کردن آن)بکار برده می شود.
• از نیترات نقره که یکی از مهمترین ترکیبات نقره است به طور گسترده در صنعت عکاسی استفاده می شود. نقره دارای صدها کاربرد مهم در صنایع مختلف در جهان می باشد.
• تولید این محصول با درجه خلوص بالا 99.999 الی 100.5 درصد نیاز به دانش و تجربه بسیار بالایی است زیرا این ماده کاملاً سمی و اثرات این ماده در زیر ارائه شده است ؛ لذا در کار با نقره و نیترات نقره باید کاملاً موارد ایمنی را رعایت نمود.

اثرات نقره در انسان

• 

  تاثیر نیترات نقره در پوست

نمکهای محلول نقره به ویژه AgNO3، با غلظت بیش از ۲ گرم (۰٫۰۷۰ اوز) کشنده هستند. ترکیبات نقره به آهستگی توسط بافتهای بدن جذب می شوند و پیگمانهایی آبی یا سیاه در پوست ایجاد می کنند. تماس با چشم: اگر مایع آن در تماس با چشم قرار گیرد، باعث آسیب شدید قرنیه می شود. تماس با پوست: باعث سوزش پوست می شود. تماس مداوم با پوست باعث ایجاد آلرژی می شود. خطزات تنفس: قرار گرفتن در معرض بخار نقره با غلظت بالا باعث سرگیجه، مشکلات تنفسی، سردرد یا سوزش مجاری تنفسی می شود. غلظت بسیار بالای آن باعث خواب آلودگی، گیج خوردن، گیجی، بیهوشی، کما و در نهایت مرگ می شود. مایع یا بخار آن باعث سوزش پوست، چشم، گلو یا ریه می شود. استفاده غلط از آن و تنفس مقداری از این محصول، زیان آور یا کشنده است. خطرات خوردن: نسبتاً سمی است. باعث اختلالات معده، حالت تهوع، استفراغ، اسهال و خواب آلودگی می شود. اگر این ماده بلعیده شود، به ششها آسپیره می شود یا اگر استفراغ رخ دهد، باعث پنومونیتیس شیمیایی می شود که کشنده است. اندامهای هدف: قرار گرفتن در معرض این ماده یا ترکیبی از آن، بر روی جانوران آزمایشگاهی اثرات زیر را داشته است: -آسیب کلیه -آسیب چشم -آُسیب شش -آُسیب کبد -آنمی -آسیب مغز

قرار گرفتن در معرض این ماده یا ترکیبی از آن در انسان اثرات زیر را به دنبال دارد: -ناهنجاریهای قلب -اگر انسان دائماً یا برای مدتی طولانی در معرض این ماده قرار داشته باشد، باعث آسیب مغز و صدمه سیستم عصبی می شود. -تنفس مداوم یا تماس مداوم اتیل کتون با دست احتمال تشکیل نوروتوکسینهایی مانند هگزان را افزایش می دهد به ویژه اگر این تماس همزمان باشد.

کربوکسی متیل سلولز

دیگر نام‌ها[نهفتن] Carboxymethylcellulose; carmellose; E466
شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس	۹۰۰۰-۱۱-۷
خصوصیات
فرمول مولکولی	variable
جرم مولی	variable
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
(بررسی) (چیست: /؟)
Infobox references

کربوکسی متیل سلولز (Carboxymethyl cellulose) یا سلولوز گام^[۱] از مشتقات سلولز است که از استخلاف شدن گروه‌های کربوکسی 

قیف بوخنر

قیف بوخنر یکی از وسایل آزمایشگاهی است که برای تصفیه و خالص سازی مواد به وسیله نیروی مکش، به کار برده می‌شود. این قیف معمولاً از پرسلان«چینی» درست شده ولی نوع شیشه‌ای و پلاستیکی آن نیز موجود می‌باشد. در بالای این وسیله یک سیلندر سوراخ دار وجود دارد که آن را از قیف متمایز می‌سازد. قیف Hirschh نیز طرحی مشابه دارد ولی برای مقدار کمی از مواد به کار می‌رود. مهمترین تفاوت این که ظرف آن کوچکتر می‌باشد.

وسیله فیلتر کننده یک کاغذ صافی است که بر روی ظرف قرار می‌گیرد و ماده مورد نظر روی آن ریخته می‌شود. سپس آب ماده ریخته شده توسط نیروی مکش و خلا به پایین سرازیر می‌شود.

این وسیله معمولاً در آزمایشگاه‌های شیمی آلی برای جداسازی رسوبات بلورین مورد استفاده قرار می‌گیرد. نیروی مکش باعث می‌شود که که آب اضافی آنها  خارج شده و بلورهای خالص به دست آیند.

همچنین می‌توان برای خالص سازی بیشتر از حرارت و یا دیگر روش‌ها نیز استفاده کرد.

تصور می‌شود این قیف متعلق به برنده جایزه نوبل ادوارد بوخنر باشد ولی در حقیقت این وسیله توسط یک شیمیدان صنعتی به نام ارنست بوخنر ساخته  شده‌است.